ဓႏုတ္ ေစတီ ျပန္လည္တည္ထားရန္ အာဏာပိုင္မ်ား ခြင့္မျပဳ

Wednesday, 09 September 2009 14:47 ေအာင္သက္ဝိုင္း

ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး သန္းေရႊမိသားစုက ျပဳျပင္မြမ္းမံၿပီးေနာက္ မၾကာခင္ ၿပိဳက်သြားေသာ ရန္ကုန္တုိင္း ဒလၿမိဳ႕ နယ္ရွိ ဓႏုတ္ ေစတီႀကီးျပန္တည္ရန္ သက္ဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္မ်ားက စီစဥ္ ေဆာင္႐ြက္ျခင္း မရွိေသးသည့္ အတြက္ ေဒသခံမ်ားအၾကား မေက်နပ္မႈျဖစ္ပြားေနေၾကာင္း သတင္းရရွိသည္။

ဓႏုတ္ေစတီႀကီး ၿပိဳက်ၿပီးေနာက္ ေတြ႕ျမင္ရစဥ္ (ဓာတ္ပုံ - AP)

ၿပီးခဲ့သည့္ ေမလ ၃၀ ရက္ေန႔ ညေနပုိင္းက ရုတ္တရက္ ၿပဳိက်ပ်က္စီးသြားသည့္ ဓႏုတ္ ေစတီႀကီးျပန္လည္ ျပဳျပင္ရန္ အာဏာပိုင္မ်ားကတစုံတရာေျပာဆိုျခင္း မရွိသကဲ့သို႔ ေစတီႀကီးအတြက္ အလွဴခံရန္လည္း တရား ၀င္ ခြင့္ျပဳခ်က္မေပးေသးသည့္အတြက္ ထိုသို႔မေက်နပ္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚေနေၾကာင္း ဓႏုတ္စံျပ ေက်းရြာသားမ်ား ႏွင့္ ေစတီေဂါပကအဖြဲ႕ထံမွ စုံစမ္း သိရွိရသည္။

ဒလေဒသခံတဦးက“ေဒၚႀကဳိင္ႀကဳိင္ထီးတင္ၿပီးမွ ရုတ္တရက္ ၿပဳိသြားတာကို ၾကည့္ၿပီး ေဒသခံအာဏာ ပိုင္ ေတြလည္း ေတာ္ေတာ္ ထိတ္လန္႔ကုန္တယ္။ ဒလေဒသခံေတြၾကားမွာလည္းတန္ခိုးႀကီးတဲ့ ဓႏုတ္ေစတီ ႀကီး က မင္းဆိုး မင္းညစ္ရဲ႕ သာသနာျပဳတာကို လက္မခံလို႔ ဒီလုိၿပဳိက်တာလို႔လည္း ေျပာၾက ဆိုၾကတယ္။ လူေတြက ဓႏုတ္ေစတီႀကီး ကို ျပန္တည္ေစခ်င္ၾကတယ္”ဟု ဆိုသည္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး၏ ဇနီး ေဒၚႀကဳိင္ႀကဳိင္မိသားစုက ေမလ ၇ ရက္ေန႔က ဓႏုတ္ေစတီႀကီး၌စိန္ဖူးေတာ္ႏွင့္ ငွက္ျမတ္နားေတာ္ တင္လွဴ ပူေဇာ္ၿပီးေနာက္ ေမလ၃၀ ရက္ေန႔တြင္ ရုတ္တရက္ ေစတီႀကီးျပဳိက်သြားျခင္း ျဖစ္သည့္အတြက္ ျပန္လည္ျပဳျပင္ရန္ ထိတ္လန္႔ေၾကာက္ရြံ႕ေနျခင္းျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္း ဓႏုတ္စံျပ ေက်းရြာသား တဦးကလည္း ေျပာဆိုသည္။

“ေစတီႀကီးျပန္တည္ဖို႔ ၊ ျပန္ျပဳျပင္ဖို႔ ဘာမွမလုပ္ၾကေသးဘူး။ ေစတီႀကီးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အရမ္းမလုပ္ရဲေတာ့ တာလား၊ ျပန္တည္ဖို႔ အစီအစဥ္လုံး၀မရွိတာလားဆိုတာ ေသေသခ်ာခ်ာ ကြဲကြဲျပားျပားမသိရေသးဘူး”ဟု
ေစတီေဂါပကအဖြဲ႕ႏွင့္နီးစပ္သူတဦးက ေျပာသည္။

ေစတီႀကီးၿပဳိက်ရာမွ ထြက္ရွိလာေသာ အုတ္ခဲမ်ား၊ အုတ္က်ဳိးအုတ္ပဲ့မ်ားကို အာဏာပုိင္မ်ားက ဓႏုတ္စံျပ ေက်းရြာပတ္၀န္းက်င္ရွိ လမ္းမ်ားခင္းရာတြင္ အသုံးျပဳလိုက္သည့္အတြက္ ထုိသို႔ ခင္းထားေသာ လမ္းမ်ားကို ျဖတ္သန္းမသြားရဲေသာေၾကာင့္ ကြင္းေရွာင္သြားေနၾကေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားက ေျပာသည္။

“ဘုရားက အုတ္က်ဳိးအုတ္ပဲ့ေတြကို လမ္းေတြခင္းတဲ့ေနရာမွာ သုံးပစ္လုိက္တယ္။ ရြာသူ ရြာသားေတြက အဲဒီ လမ္းေတြ မနင္းရဲမေလွ်ာက္ရဲၾကဘူး။ ေကြ႕ပတ္ေရွာင္သြားၾကတယ္”ဟု ဓႏုတ္စံျပေက်းရြာသားတဦးက ဆို သည္။

ယင္း ဓႏုတ္ေစတီႀကီးျပန္လည္ျပဳျပင္ရန္ သာသာနာေရး၀န္ႀကီးဌာနႏွင့္ ရန္ကုန္တုိင္းေအးခ်မ္းသာယာေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး ေကာင္စီထံမွ ညႊန္ၾကားခ်က္တစုံတရာမရွိေၾကာင္း၊ ေစတီႀကီးႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး မည္သို႔ ေဆာင္႐ြက္ မည္ကိုလည္း မသိရွိေၾကာင္း ဒလၿမိဳ႕နယ္ ေအးခ်မ္းသာယာေရးႏွင့္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး ေကာင္စီ(မယက) အဖြဲ႕၀င္ တဦးက ေျပာဆိုသည္။

“ဘာဆက္လုပ္မယ္ဆိုတာ ညႊန္ၾကားခ်က္မရွိေသးဘူး။ ေလာေလာဆယ္ထိေတာ့ ဘာမွကို ေျပာလို႔မရပါ ဘူး။ ေစတီက ျပန္တည္ျဖစ္မယ္၊ မတည္ျဖစ္ဘူးဆိုတာ အေသအခ်ာမသိေသးပါဘူး”ဟု ထုိ ဒလ မယက အဖြဲ႕၀င္ကဆိုသည္။

ဘာသာေရးကို သက္၀င္ယုံၾကည္၍ မဟုတ္ဘဲ ရာထူးစည္းစိမ္အာဏာ တည္ၿမဲေရး ယၾတာေခ်သည့္ အေန ျဖင့္ ေစတီတည္ခဲ့ရာမွ ၿပဳိက်သြားေသာေၾကာင့္ ယၾတာမေအာင္ျမင္သည့္အတြက္ ျပန္လည္ ျပဳျပင္ရန္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးသန္းေရႊမိသားစု စိတ္မ၀င္စားျခင္း ျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွ ေဗဒင္ဆရာတဦးက ဆိုသည္။

“ယၾတာမွာ တခုမေအာင္ရင္ တျခားတခု ေျပာင္းလုပ္လို႔ရတယ္။ မေအာင္ျမင္တဲ့ ယၾတာကို ထပ္လုပ္စရာ မလိုဘူး”ဟု ထုိေဗဒင္ဆရာက ေျပာသည္။

ဓႏုတ္ေစတီႀကီးၿပဳိက်ၿပီးေနာက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေရႊမိသားစုက ေရႊတိဂုံေစတီရွိ ခုနစ္ရက္ သားသမီး ၿဂဳိဟ္တုိင္ဘုရားမ်ားတြင္ ပန္းေစတီမ်ားကို ကပ္လွဴ ပူေဇာ္ၿပီး ယၾတာေခ်ခဲ့ေၾကာင္းလည္း သိရသည္။

ဓႏုတ္ေစတီေတာ္ႀကီးၿပဳိက်ခဲ့ရာတြင္ ထူးျခားေသာ လဏၡာမ်ားျဖစ္သည့္ ရုတ္ရက္အေမွာင္က်ျခင္း၊ မီးလုံး အနီႀကီးမ်ား ျဖတ္သန္းျခင္းႏွင့္ မၿပိဳက်မီ ညပိုင္းအခ်ိန္မ်ားက ေစတီေတာ္ႀကီး၏ အရိပ္ကို ထီးေတာ္မပါဘဲ ေကာင္းကင္တြင္ ဖူးေတြ႕ရျခင္းမ်ားျဖစ္ေပၚခဲ့သည့္အတြက္ျပည္တြင္းရွိ ေဗဒင္ နကၡတၱ ဆရာမ်ားက မၾကာမီ စစ္အစုိးရျပဳတ္က်ေတာ့မည္ဟုပင္ ေဟာကိန္းထုတ္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

ဓႏုတ္ေစတီႀကီးၿပဳိက်မႈေၾကာင့္ လူ ၂၀ ထက္မနည္းေသဆုံးၿပီး ၁၅၀ ေက်ာ္ဒဏ္ရာရရွိခဲ့သည္ ဟု ေဒသခံမ်ား ကေျပာဆိုေသာ္လည္း စစ္အစုိးရကမူ လူႏွစ္ဦးသာေသဆုံးၿပီး ၃၄ ဦးဒဏ္ရာ ရရွိခဲ့ေၾကာင္း၊ ဘုရားၿပဳိက်ျခင္း သည္ ေစတီျပဳျပင္သူမ်ားက ဘုရားႀကီးကုိ မူလပုံစံအတုိင္း ျဖစ္ေစလိုသည့္ ႀကဳိးပမ္းတည္ေဆာက္ရာမွ ေမွ်ာ္ မွန္းမထားသည့္ ၀န္ပုိမ်ားေၾကာင့္ ေစတီေတာ္ကုိယ္လုံးေတာ္ပိုင္းဆိုင္ရာထိခိုက္ၿပီး ၿပဳိက်ပ်က္စီးျခင္း ျဖစ္ ေၾကာင္းႏွင့္ မိုးမက်မီ ေစတီေတာ္ႀကီးအၿပီးသတ္ ျပင္ဆင္ႏုိင္ေရး အျမန္ႀကဳိးစား မြမ္းမံတည္ေဆာက္ၾကရာ တြင္ အရည္အေသြးဆုိင္ရာလိုအပ္ခ်က္မ်ားရွိခဲ့သည့္အတြက္ ၿပဳိက်ရျခင္းျဖစ္သည္ဟု စစ္အစိုးရ မီဒီယာမ်ား တြင္ သတင္းထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

၎ေစတီႀကီးသည္ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ ဇြန္လ၂၇ ရက္ နံနက္ ၃ နာရီ ၁၅ မိနစ္က တနလၤာ(အေရွ႕ေတာင္)ေထာင့္မွ ေစတီေတာ္ထက္ျခမ္းကြဲ၍ ဌက္ေပ်ာဖူးႏွင့္ထီးေတာ္တို႔ ၿပဳိက် ေျမခခဲ့သည့္ အတြက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေရႊ မိသားစု က ဦးစီးၿပီး ၂၀၀၉ ခုႏွစ္၊ ေမလ ၇ ရက္ေန႔တြင္ စိန္ဖူးေတာ္ႏွင့္ ဌက္ျမတ္နားေတာ္ တင္လွဴပူေဇာ္ျခင္း ျဖစ္သည့္ ေစတီေတာ္ မြမ္းမံခ်ိန္ ၃ ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာျမင့္ခဲ့သည္။

ယခုအခ်ိန္ ဓႏုတ္ေစတီႀကီးကို စစ္အစိုးရ လွဴဒါန္းမႈမပါဘဲ အမ်ားျပည္သူ အလွဴေငြျဖင့္သာ ျပန္တည္ပါက အနည္းဆုံး ၅ ႏွစ္ နီးပါးၾကာျမင့္ႏုိင္သည္ဟု ေစတီေဂါပက အဖြဲ႕၀င္မ်ားက ေျပာသည္။

ဓႏုတ္ေစတီကို သာသနာသကၠရာဇ္ ၂၄၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ သထုံမင္း စူဠသီရိမာေသာက၏ အေထာက္အပံ့ျဖင့္ ေလးသည္ရြာ၌ သံဃာေတာ္ အရွင္သုဇာတ က တုိက္ေစတီတည္ၿပီး ျမတ္စြာဘုရား ဆံေတာ္ ႏွစ္ဆူႏွင့္ ဓာတ္ေတာ္ ၂၄ ဆူကို ဌာပနာတည္ခဲ့သည့္အတြက္“ဒုႏုဂၢဟေစတီ”ဟု အမည္တြင္ခဲ့ၿပီး ေနာင္တြင္ တုိက္ ေစတီပုံ မွ သင္တုိင္းေစတီပုံသို႔ ျပင္ဆင္တည္ခဲ့ၿပီးေနာက္“ဓႏုတ္ေစတီ”ဟု အမည္တြင္ခဲ့သည္။

ယင္း ဓႏုတ္ေစတီကုိ ဘုန္းတန္ခိုးႀကီးမားေသာ ဘုရင္မင္းအဆက္ဆက္ကျပဳျပင္ကိုးကြယ္ခဲ့ရာ ျမန္မာ သကၠရာဇ္ ၇၁၅ ခုႏွစ္တြင္ ဟံသာ၀တီဘုရင္ ဗညားဦးက လည္းေကာင္း၊ ၇၅၆ ခုႏွစ္တြင္ ဘုရင္ သုတေသာမ ရာဇဓိရာဇ္ က လည္းေကာင္း ျပဳျပင္တည္ထားကိုးကြယ္ၿပီး သကၠရာဇ္ ၈၁၉ ခုႏွစ္တြင္ ငလွ်င္လႈပ္ၿပဳိက်ရာ ရွင္ေစာပု ဘုရင္မႀကီးက ျပန္လည္ျပဳျပင္ေၾကာင္း သမိုင္း မွတ္တမ္းမ်ားအရ သိရွိရသည္။

ထုိ႔အျပင္ သကၠရာဇ္ ၈၁၉ ခုႏွစ္တြင္ ဓမၼေစတီမင္း က လည္းေကာင္း၊ သကၠရာဇ္ ၉၀၁ ခုႏွစ္တြင္ ေတာင္ငူ ဘုရင္တပင္ေရႊထီးကလည္းေကာင္း၊ ၉၂၆ ခုႏွစ္တြင္ ဘုရင့္ေနာင္ ကလည္း ေကာင္း၊ ၁၀၀၆ ခုႏွစ္တြင္ သာလြန္မင္းက လည္းေကာင္း၊ ၁၀၄၁ ခုႏွစ္တြင္ မင္းရဲေက်ာ္ထင္ က လည္းေကာင္း၊ ၁၁၇၃ ခုႏွစ္တြင္
ဘိုးေတာ္မင္းတရား ကလည္းေကာင္း အသီးသီးျပဳျပင္ခဲ့သည္။

သမုိင္း၀င္ေရွးေဟာင္း ဓႏုတ္ေစတီႀကီးသည္ ဉာဏ္ေတာ္အျမင့္ေပ ၁၈၆ ေပ ၊ လုံးပတ္ေတာ္ ၂၄၄ ေပ၊ ၈ လက္မ ႏွင့္ ဖိနပ္ေတာ္ ၄၉၀ ေပ၊ ၄ လက္မ ရွိသည္ဟုလည္း သိရွိရသည္။