ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးမ်ားအား လိင္ကုန္ကူးမႈႀကီးထြားလာေၾကာင္း အစီရင္ခံစာတေစာင္ ထြက္ေပၚ
အမ်ဳိးသမီးႏွင့္ ကေလးအခြင့္အေရး အစီအစဥ္ (Women and Child Right Program - WCRP) က ထုတ္ေဝသည့္ ယင္းအစီရင္ခံစာတြင္ လိင္ကုန္ကူးခံရသည့္ အမ်ဳိးသမီးတုိ႔ ျဖတ္သန္းခဲ့ရသည့္ ဘဝအေတြ႔အႀကဳံ ခရီးၾကမ္းကုိ ေလ့လာတင္ျပထားၿပီး လိင္ကုန္ကူးမႈစနစ္၏ အေၾကာင္းအရင္းမ်ားကုိ သုေတသနျပဳထားျခင္းျဖစ္သည္။
WCRP မွ တာဝန္ခံ မိက်႐ုိင္ႏြန္က “ထုိင္းႏုိင္ငံနဲ႔ နယ္စပ္ေဒသေတြမွာ လိင္ကုန္ကူးခံရတဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြအနက္ အေယာက္ (၄၀) နဲ႔ ေတြ႔ဆုံေမးျမန္းထားၿပီး လိင္ကုန္ကူးခံရတဲ့ အေၾကာင္းအရင္းခံေတြကုိ သုေတသနျပဳလုပ္ခဲ့တာ ျဖစ္တယ္။
စီးပြားေရး စီမံခန္႔ခြဲမႈ မကြၽမ္းက်င္တဲ့ နအဖစစ္အစုိးရ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာ အမ်ားျပည္သူေတြရဲ႕ စီးပြားေရး ခြၽတ္ၿခဳံက်မႈက အဓိက အေၾကာင္းအရင္းအေနနဲ႔ ေတြ႔ခဲ့တယ္” ဟု ေခတ္ၿပဳိင္သုိ႔ ေျပာသည္။
အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ထုတ္ေဝသည့္ စာမ်က္ႏွာ (၉၀) ပါ ယင္းအစီရင္ခံစာတြင္ မူးယစ္ေဆးႏွင့္ ရာဇဝတ္မႈဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႔၏ သတ္မွတ္စံၫႊန္းျဖစ္သည့္ အျဖစ္အပ်က္၊ နည္းလမ္းႏွင့္ အေၾကာင္းအရင္းခံ ဆုိသည့္ မူ (၃) ရပ္ကုိ အေျခခံ၍ ၂၀၀၄ ခုမွ ၂၀၀၉ ခုအတြင္း လိင္ကုန္ကူးခံရသူမ်ား၏ ျဖစ္စဥ္ (၄၀) ကို ၎တုိ႔ဖမ္းဆီးခံရသည့္အခ်ိန္မွစ၍ ေရာင္းစားခံရသည့္ အခ်ိန္အထိ ေစာ္ကားခံရပုံကုိလည္း မွတ္တမ္းတင္ထားသည္ဟု မိက်႐ုိင္ႏြန္က ေျပာသည္။
ယခုအစီရင္ခံစာတြင္ မြန္၊ ကရင္၊ တနသၤာရီတုိင္း၊ ရန္ကုန္၊ မႏၲေလးတို႔မွ လိင္ကုန္ကူးခံရသည့္ အျဖစ္အပ်က္မ်ားအျပင္ ပဲခူးတုိင္းမွ အျခားအရပ္သို႔ လိင္ကုန္ကူးခံရသည့္ အျဖစ္အပ်က္မ်ား အမ်ားဆုံးပါ၀င္သည္ဟု မိက်႐ုိင္ႏြန္က ေျပာသည္။
၎က “ဥပမာေတြအေနနဲ႔ ပဲခူးတုိင္းက မိခင္တဦးက စားဝတ္ေနေရး အဆင္မေျပလုိ႔ ကုိယ့္ကေလးအရင္းကုိ ကရင္ျပည္နယ္မွာ ေရာင္းစားခဲ့တဲ့ျဖစ္ရပ္လုိမ်ဳိး၊ ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ အိမ္ေဖာ္အလုပ္လုပ္ရင္း လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ ေစာ္ကားခံရတာမ်ဳိးေတြ၊ ပြဲစားက အလုပ္ေပးမယ္၊ လမ္းစရိတ္စုိက္ေပးမယ္ဆုိၿပီးေတာ့ ရန္ကုန္ကေန ေခၚလာၿပီး နယ္စပ္ ဘုရားသုံးဆူပဲ ေရာက္ေသးတယ္။ အလုပ္ရွာလုိ႔မရဘူး၊ နင့္အတြက္ ဒီအလုပ္ပဲရွိတယ္။ လုပ္မလားဆုိၿပီး နည္းေပါင္းစုံသုံးၿပီး ျပည့္တန္ဆာဘဝကုိ အတင္းသြတ္သြင္းခံရတာမ်ဳိး၊ ၿခိမ္းေျခာက္ခံတာမ်ဳိးေတြ။ သူတုိ႔ေတြက ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အကူအညီေတာင္းလုိ႔ရတယ္ဆုိတာ မသိၾကဘူး။ ျမန္မာျပည္ထဲမွာ လိင္ကုန္ကူးျခင္းနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ပညာေပးတာမ်ဳိးလည္း နည္းေတာ့ ေနာက္ဆုံး သူတုိ႔အတြက္ ေ႐ြးစရာလမ္း မရွိေတာ့ဘူး” ဟု ရွင္းျပသည္။
မြန္ျပည္ လူ႔အခြင့္အေရးျမႇင့္တင္ေရးအဖြဲ႔မွ ဒါ႐ုိက္တာ ႏုိင္ကေဆာ့မြန္က “လိင္ကုန္ကူးမႈ ျပႆနာ ႀကီးထြားလာတာဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ တရားမွ်တဲ့ ဒီမုိကေရစီ ေပၚထြန္းလာဖုိ႔ အဟန္႔အတားျဖစ္ေနတယ္ဆုိတာ ျပေနတာပဲ။ ဒီလိင္ကုန္ကူးမႈ ျပႆနာကုိ နအဖဆီ တင္ျပထားေပမယ့္ အေျခအေန တုိးတက္မလာတဲ့အတြက္ နအဖအုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာ ျပ႒ာန္းထားတဲ့ ဥပေဒေတြက အမ်ဳိးသမီးေတြနဲ႔ ကေလးေတြကုိ လုံေလာက္တဲ့အကာအကြယ္ မေပးႏုိင္ေသးတာ ေဖာ္ျပေနတယ္” ဟု အစီရင္ခံစာတြင္ ေရးသားထားသည္။
တုိင္းရင္းသားေဒသမ်ားတြင္ တုိးခ်ဲ႕ထားသည့္ နအဖစစ္တပ္မ်ားအား အျမန္ဆုံး ျပန္လည္႐ုပ္သိမ္းေပးရန္ႏွင့္ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ ၁၉၉၂ ျပ႒ာန္းခ်က္အား အျပည့္အဝလုိက္နာရန္ ျမန္မာစစ္အစုိးရအား ေတာင္းဆုိလုိက္ၿပီး စီးပြားေရး က်ပ္တည္းမႈေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ စြန္႔ခြာထြက္ေျပးလာသည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံသားမ်ားအား အျပည့္အဝအကာအကြယ္ေပးသြားရန္၊ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားတုိ႔၏ ရပုိင္ခြင့္မ်ားအား တရားဝင္သတ္မွတ္ေပးရန္ ထုိင္းအစုိးရကုိလည္း WCRP က ေတာင္းဆုိထား သည္။
