တရားေရးႏႇင့္ဥပေဒ ေရးရာ၌ ကြၽမ္းက်င္ရန္လုိအပ္လာ
ႏုိင္ငံ၏လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး၊ ႏုိင္ငံေရးအဖက္ဖက္မႇဖြ့ံၿဖဳိးတုိးတက္ ရန္ အားယူေနသည့္အခ်ိန္၌ နယ္ ပယ္အသီးသီးတြင္ တရားမ်တမႈႏႇင့္ အမႇန္တရားအတြက္ အမႈအခင္းမ်ား မၾကာခဏရင္ဆုိင္ေနရသည္ျဖစ္ရာ အမႈမ်ားအားလုိက္ပါေဆာင္ရြက္မည့္ ဥပေဒပညာရႇင္ေရႇ့ေနမ်ားအေနျဖင့္ တရားစီရင္ေရးႏႇင့္ ဥပေဒေရးရာတုိ့ ကုိ အမႇန္တကယ္ကြၽမ္းက်င္ရန္လုိ အပ္လာသည္ဟု ဥပေဒပညာရႇင္အ ခ်ဳိ့က သုံးသပ္ေျပာၾကားခဲ့ၾကသည္။
ေရႇ႕ေနမ်ားအေနျဖင့္ အမႈမ်ား အားလုိက္ပါေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ရာ ဇ၀တ္မႈျဖစ္ေစ၊ တရားမမႈျဖစ္ေစ အ မႇန္တရားႏႇင့္ယႇဥ္ကာ ဥပေဒကုိသာ အားကုိး၍ အမႈကိုတည္ေဆာက္အ ႏုိင္ယူသင့္ေၾကာင္း၊အမႈရင္ဆုိင္ရာ တြင္ သမာသမတ္က်စြာလာဘ္ေပး လာဘ္ယူကင္းရႇင္းျခင္းကလည္းတရားစီ ရင္ေရးမ႑ဳိင္ကုိ၀ုိင္း၀န္းတည့္မတ္ ရာတြင္ တစ္ဖက္တစ္လမ္းမႇကူညီ ရာေရာက္ေၾကာင္း ၀ါရင့္ေရႇ႕ေနႀကီး အခ်ဳိ့ကအႀကံေပးခဲ့ၾကသည္။
အမႈတည္ေဆာက္ပုံ၊ခံယူခ်က္ ႏႇင့္ဥပေဒအကုိးအကားတိက်ခုိင္မာ ပါက အမႈအႏုိင္ရႏုိင္ေၾကာင္းႏႇင့္ ပတ္သက္၍ ေရႇ့ေနတစ္ဦးက ေျပာ ၾကားခဲ့ရာ '' တရားမမႈပဲျဖစ္ျဖစ္ ျပစ္ မႈပဲျဖစ္ျဖစ္ အမႈလုိက္ပါေဆာင္ရြက္ ေတာ့မယ္ဆုိရင္ ကုိယ့္အမႈကုိဥပေဒ နဲ့အညီ ခုိင္မာေအာင္ဘယ္လုိတည္ ေဆာက္မလဲ၊ ဥပေဒအရတစ္ဖက္ကုိ ဘယ္လုိအႏုိင္ယူမလဲကုိပဲ ေရႇ့ေန တစ္ေယာက္အေနနဲ့စဥ္းစားသင့္တယ္၊မသမာတဲ့နည္းလမ္းေတြနဲ႕အမႈကို အႏိုင္မယူသင့္ဘူး။မသမာတဲ့ နည္းေတြဆိုတာ က မမွန္သက္ေသခံကို တင္ျပတာ ၊ အမႈကို ျဖစ္ရပ္မွန္နဲ႕ ေသြဖည္ျပီး လီဆယ္တည္ေဆာက္တာ ၊ တရားစီရင္ေရး မ႑ိဳင္ကို ယိမ္းယိုင္ေစတဲ့လာဘ္ေပးလဘ္ယူ ျပဳလုပ္တာေတြ မေလ်ာ္ၾသဇာသုံးၿပီး အမႈအႏုိင္ရဖုိ့ အမႈသည္ကုိအားေပးကူညီတာေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အေရးအႀကီးဆုံးက ေရႇ႕ေနတစ္ေယာက္အေနနဲ့ ဥပေဒ ေဘာင္ထဲက ငါ့အရည္အခ်င္းကုိ ဘယ္လုိျပမယ္၊ အမႈကုိ ဘယ္လို တရားမ်တစြာအႏုိင္ယူၿပီး နာမည္ ေကာင္းရယူမယ္ဆုိတဲ့ ခံယူခ်က္ ရႇိေနသင့္တယ္။ အဲဒီလုိခံယူခ်က္မ်ဳိး နဲ့ေရႇ႕ေနေတြသာ မ်ားျပားလာမယ္ ဆုိရင္ မသမာတဲ့နည္းနဲ့ အမႈအႏုိင္ရ ေအာင္ ႀကိဳးစားေနတာေတြလည္း ေလ်ာ့နည္းသြားႏုိင္ပါတယ္'' ဟု ဆုိပါသည္။
အမႈလုိက္ပါေဆာင္ရြက္ေသာ ေရႇ႕ေနမ်ားဘက္မႇ မျဖစ္မေနသိထား သင့္ေသာဥပေဒမ်ားမႇာ ရာဇသတ္ ႀကီး၊ ျပစ္မႈဆုိင္ရာက်င့္ထုံးဥပေဒ၊ တရားမက်င့္ထုံးဥပေဒ၊ သက္ေသခံ ဥပေဒႏႇင့္ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏႇစ္တရားစီ ရင္ေရးဥပေဒတုိ့ျဖစ္ေၾကာင္း၊ သီး ျခားျပ႒ာန္းထားေသာ အျခားဥပေဒ မ်ားကုိလည္း အၾကမ္းဖ်င္းသိရႇိထား ရန္လုိအပ္ေၾကာင္းႏႇင့္ဥပေဒပညာရႇင္ ေရႇ႕ေနမ်ားအေနျဖင့္ ဥပေဒမ်ားအား အလြတ္ရရန္မလုိေသာ္လည္း မည္ သည့္အမႈကိစၥမ်ဳိးအား မည္သည့္ ဥပေဒျဖင့္ ရင္ဆုိင္ရန္ ဥပေဒကုိရႇာ တတ္ရန္ဟူသည့္ (တ့နမန အသ ္ငညိ အ့န ူေတ) ဆုိ႐ုိးႏႇင့္ညီရန္သာ လုိ ေၾကာင္း ဥပေဒပညာရႇင္တစ္ဦးက ဆုိပါသည္။
ျပစ္မႈဆိုင္ရာ တရားစီရင္ရာ တြင္ျဖစ္ေစ၊ တရားမမႈတရားစီရင္ရာ တြင္ျဖစ္ေစ အမႈသည္မ်ား၊ ေရႇ႕ေန မ်ားသည္ မိမိတို့အမႈအႏိုင္ရရႇိေရး အတြက္ တရားသူႀကီးမ်ားထံနည္း မ်ိဳးစံုျဖင့္ ခ်ဥ္းကပ္ေဆာင္ရြက္တတ္ ေၾကာင္း၊ ေငြေၾကးအခြင့္အေရးစသည့္ လာဘ္လာဘမ်ားျဖင့္ တရားသူႀကီး မ်ား၏တရားစီရင္မႈကိုျခယ္လႇယ္ရန္ ႀကိဳးစားခဲ့ၾကေၾကာင္း၊ လာဘ္ေပး လာဘ္ယူမႈ အဂတိလိုက္စားမႈမ်ား ျပဳလုပ္သည့္ တရားသူၾကီးအခ်ဳိ႕ကို ဥပေဒႏႇင့္အညီ ထိေရာက္ေသာျပစ္ ဒဏ္မ်ား ခ်မႇတ္ခဲ့ရျခင္းေၾကာင့္ တရားသူႀကီးမ်ားသည္ အဂတိ တရားကင္းရႇင္းၿပီး ကိုယ္က်င့္သီလ စင္ၾကယ္သည့္ ပုဂိၢဳလ္မ်ားျဖစ္ေရး ႀကိဳးစားၾကရန္လိုေၾကာင္း၊ တရား ေရးႏႇင့္ႏႇီးႏႊယ္ဆက္စပ္သည့္တာ၀န္ ရႇိအဆင့္အားလံုးက ေခတ္ကိုေမ်ာ္ ၾကည့္ၿပီး ဒီမိုကေရစီလူမႈဘ၀ႏႇင့္ ကိုက္ညီသည့္အေလ့အထေကာင္း သည့္ တရားစီရင္ေရးစနစ္ကို ၀ိုင္း ၀န္းႀကိဳးပမ္းထူေထာင္ၾကရန္ျဖစ္ ေၾကာင္း ေမလ ၁၂ ရက္ေန့ ညေန ၃ နာရီတြင္ ေနျပည္ေတာ္ရႇိ တရား ႐ံုးခ်ဳပ္အစည္းအေ၀းခန္းမ၌ က်င္းပ သည့္တရား႐ံုးခ်ဳပ္ႏႇင့္ျပည္နယ္/တိုင္း တရားသူႀကီးမ်ား၏ လုပ္ငန္းညိႇႏိႈင္း အစည္းအေ၀း၌ႏိုင္ငံေတာ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ က ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။
တရားစီရင္ေရးႏႇင့္ပတ္သက္၍ ေရႇ႕ေနမ်ားသိထားသင့္သည့္ ဥပေဒ မ်ားထဲတြင္ ၁၉၄၈ ခုႏႇစ္ အဂတိ လိုက္စားမႈ တားျမစ္ေရးအက္ဥပေဒ လည္းပါ၀င္ေၾကာင္းဥပေဒပညာရႇင္ မ်ားကဆုိပါသည္။ အဂတိလုိက္စားသူမ်ားအား ေထာင္ဒဏ္ခုနစ္ႏႇစ္အထိ ျပစ္ဒဏ္ ခ်မႇတ္ခံရႏိုင္ေၾကာင္း ၁၉၄၈ ခုႏႇစ္ အဂတိလိုက္စားမႈတားျမစ္ေရး အက္ ဥပေဒအရ သိရသည္။
ထုိ့ျပင္ ေရႇ႕ေနမ်ားအေနျဖင့္ ဥပေဒမ်ားကုိကြၽမ္းက်င္တတ္ေျမာက္ ထားရန္သာမက ေရႇ႕ေနက်င့္၀တ္ မ်ားကုိလည္းသိရႇိလုိက္နာရန္လုိအပ္ ေၾကာင္း ေရႇ႕ေနေလာကတြြင္ ႏႇစ္ ၃၀ ေက်ာ္ၾကာက်င္လည္ခဲ့သူ တရား႐ုံး ခ်ဳပ္ေရႇ႕ေနတစ္ဦးကဆုိပါသည္။ ''ေရႇ႕ေနေတြအပါအ၀င္ တရား ေရးမ႑ိဳင္မႇာပါ၀င္တဲ့သူေတြအားလံုး ဟာေခတ္နဲ့အညီေျပာင္းလဲတဲ့ဥပေဒ ေတြကုိသိထားသင့္တယ္။ စီးပြား ေရးဆိုင္ရာဥပေဒေတြ၊ မူပုိင္ ခြင့္ဥပေဒေတြသိထားသင့္ တယ္။ စီးပြားေရးဖြင့္ လိုက္ရင္ ႏိုင္ငံစံုေကာ္ပုိ ေရးရႇင္းႀကီးေတြ၀င္လာ မယ္။ သူတို့ရဲ႕ႏုိင္ငံတကာ ေရႇ႕ေနေတြပါလာမယ္။ ဒီအခ်ိန္မ်ဳိးမႇာကုိယ့္ ရဲ႕ေလ်ာက္လဲခ်က္၊ စီရင္ခ်က္ေတြကုိ သူတို့ေတြၾကည့္ၿပီး ရယ္စရာျဖစ္ေနရင္ ဘယ္ေကာင္း ပါ့မလဲ''ဟုဥပေဒ ပညာရႇင္တစ္ဦး က ေျပာၾကားခဲ့ ပါသည္။
ေရႇ႕ေနေရႇ႕ရပ္မ်ားသည္ တရား သူႀကီးႏႇင့္ ခင္မင္ရင္းႏႇီးမႈ၊ ေဆြမ်ဳိး ေတာ္စပ္မႈကုိအေၾကာင္းျပဳၿပီး မေလ်ာ္ ေသာအခြင့္အေရးမ်ားကုိ ရယူရန္ ႀကိဳးစားျခင္းမျပဳသင့္ပါ၊ တရားသူ ႀကီးႏႇင့္ တရားေရးအၾကံေပးတုိ့အား လာဘ္ေပးျခင္း မျပဳသင့္ေၾကာင္း ႏႇင့္ပတ္သက္၍ က်င့္၀တ္သိကၡာႏႇင့္ လုံး၀ညီညြတ္ျခင္းမရႇိသည္ကုိ သတိ ျပဳသင့္ေၾကာင္း (ဗဟုိတရား႐ုံး၊ တရားမအေထြေထြမႈ အမႇတ္ ၅၀၊ ၃၀.၉.၈၇ ရက္စြဲပါ စီရင္ခ်က္) (တရား႐ုံးခ်ဳပ္၊ ၁၉၈၉ ခုႏႇစ္၊ တရားမ အေထြေထြမႈအမႇတ္ ၃၂၊ ၂၃.၈.၈၉ ရက္စြဲပါစီရင္ခ်က္)''ဟူ၍ ေရႇ႕ေန ခ်ဳပ္႐ုံးမႇထုတ္ေ၀သည့္ ေရႇ႕ေနေရႇ႕ရပ္ မ်ား၏ က်င့္၀တ္သိကၡာမ်ား တာ၀န္ မ်ားႏႇင့္ အခြင့္အေရးမ်ားတြင္ပါ၀င္မႈ အရ သိရသည္။
''တရားစီရင္ေရးမႇာ အမကအ့ယ ညသအ့ငညါ ဘကအ အ့န အမကအ့ ဆိုတဲ့ 'အမႇန္တရားမႇလြဲ၍'ဆိုတာသက္ေသ ထြက္တဲ့သူတင္မက အားလံုးသိထား သင့္တဲ့အဓိ႒ာန္ပါ''ဟုတရား႐ံုးခ်ဳပ္ ေရႇ႕ေနတစ္ဦးက ေျပာၾကားခဲ့ပါ သည္။
ဒီမိုကေရစီကုိ သြားေတာ့မည္ ဆိုလ်င္ တရားေရးမ႑ိဳင္ကုိ မျဖစ္ မေနတည့္မတ္ရေတာ့မည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အမႈတစ္ခုအား လုိက္ပါေဆာင္ရြက္ ရာတြင္ ဥပေဒလုပ္ထုံးလုပ္နည္းအရ အမႈကုိအႏုိင္ရရန္ ႀကိဳးပမ္းျခင္း ထက္ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူျပဳလုပ္ ကာ အမႈအႏုိင္ရရႇိေရးႀကိဳးပမ္းမႈမ်ဳိး ကုိ လူငယ္ေရႇ႕ေနမ်ားအေနျဖင့္ ပုိမုိ ေရႇာင္ၾကဥ္သင့္ေၾကာင္း၊ လူငယ္ ေရႇ႕ေနမ်ားအေနျဖင့္ ေခတ္ကို ေမ်ာ္ ၾကည့္ၿပီး ဒီမိုကေရစီလူမႈဘ၀ႏႇင့္ ကိုက္ညီသည့္ အေလ့အထေကာင္း သည့္ တရားစီရင္ေရးစနစ္ကို ၀ိုင္း ၀န္းႀကိဳးပမ္း ထူေထာင္ၾကရာတြင္ အမႇန္တရားဘက္မႇသမာသမတ္က်စြာ ေဆာင္ရြက္ေပးရမည့္သူမ်ားျဖစ္ေသာ ေၾကာင့္ ကုိယ္က်င့္သိကၡာကုိ ပုိမုိ ေစာင့္ထိန္းသင့္ေၾကာင္းဥပေဒပညာ ရႇင္မ်ားက သတိေပးေျပာၾကားခဲ့ ၾကသည္။
