ျပင္ဆင္အား စုိက္ရဦးမယ့္ ျမန္မာ့စီးပြားေရးနဲ႕ ကမၻာ့စီးပြားေရးအက်ပ္အတည္းဂယက္ သက္ေရာက္မႈ တစ္ႏႇစ္ျပည့္
............................................................................
ကမၻာ့စီးပြားေရးအက်ပ္အတည္းသက္ေရာက္မႈ တစ္ႏႇစ္ျပည့္ေျမာက္ခဲ့ၿပီးေနာက္တြင္ ႐ိုက္ခတ္ခံခဲ့ရသည့္ ႏိုင္ငံႀကီးမ်ား၌ အက်ပ္တည္းဆံုးေသာအေျခအေနမ်ားကို လြန္ေျမာက္ခဲ့ၿပီဟု စီးပြားေရးအင္အားႀကီးႏိုင္ငံမ်ားက မႇတ္ခ်က္ခ်လာခဲ့သည္။
ယခုအခါ၌မႈ အက်ပ္အတည္း မ႐ိုက္ခတ္မီက အေျခအေနသို့ ျပန္ လည္မေရာက္ရႇိေသာ္လည္း ေစ်း ႏႈန္း၊ ၀ယ္လိုအားမ်ားက်ဆင္းမႈ ရပ္ တန္႕ခဲ့ၿပီး အနည္းငယ္ျပန္လည္ဦး ေမာ့လာသည့္ အေျခအေနမ်ားကို ျမင္ေတြ႕ေနရၿပီျဖစ္ေၾကာင္း စီးပြား ေရးလုပ္ငန္းရႇင္မ်ားကဆိုသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္မူ ကမၻာ့ စီးပြားေရးအက်ပ္အတည္းဒဏ္ကို တုိက္႐ိုက္ခံစားရျခင္းမရႇိဘဲ စီးပြား ေရးအရဆက္စပ္သည့္ ႏိုင္ငံမ်ားမႇ တစ္ဆင့္သြယ္၀ိုက္၍ ႐ုိက္ခတ္ခံရ မႈမ်ားရႇိခဲ့သည္။ သို့ေသာ္ ထိုသို့ ကမၻာ့စီးပြား ေရးဂယက္သက္ေရာက္မႈမရႇိခင္က ပင္ ျမန္မာ့စီးပြားေရးတြင္ နဂိုရႇိရင္း စြဲအခက္အခဲအခ်ဳိ႕ကို ေက်ာ္ျဖတ္ ေနရဆဲျဖစ္ေၾကာင္းႏႇင့္ ျပန္လည္ဦး ေမာ့လာမည့္ ႏိုင္ငံတကာေစ်းကြက္ သို့ လိုက္ပါႏိုင္ရန္ ဆိုပါက ျပင္ဆင္ အားစိုက္စရာမ်ားစြာရႇိေနသည္ဟု သံုးသပ္လာၾကသည္။
နဂိုရႇိရင္းစြဲအခက္အခဲနဲ႕ အက်ပ္အ တည္းဂယက္ေပါင္းလိုက္ေတာ့ . . .
ကမၻာ့စီးပြားေရးအက်ပ္အ တည္းမႇာ သြယ္၀ိုက္ေသာအားျဖင့္ သာ ျမန္မာႏိုင္ငံသို့သက္ေရာက္ သည့္အတြက္ တိုက္႐ိုက္ခံစားရ သည့္ႏိုင္ငံမ်ားကဲ့သို့ ခ်က္ခ်င္းထင္ ရႇားသည့္ လကၡဏာမ်ား မျပသခဲ့ ပါ။ ၂၀၀၈ ခုႏႇစ္ ႏႇစ္ကုန္ပိုင္းမႇ စ ခဲ့သည့္ သက္ေရာက္မႈမႇာ ၂၀၀၉ ခု ႏႇစ္ မတ္လ၀န္းက်င္က်မႇသာ ထင္ ရႇားလာျခင္းျဖစ္သည္ဟု စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရႇင္မ်ားကဆိုသည္။
''ကမၻာ့စီးပြားေရးအက်ပ္အ တည္းက ေနာက္မႇ လာတာ။ နဂို ကတည္းက ႏိုင္ငံတ ကာေစ်းကြက္ နဲ့ခ်ိတ္ဆက္တဲ့အခါမ်ဳိးမႇာ ဘဏ္စ နစ္ကေပးတဲ့ အခြင့္အလမ္းကိုအ ျပည့္ အ၀အသံုးမခ်ႏိုင္တဲ့ျပႆနာ၊ အခ်ိန္ေပးလုပ္ရတဲ့လုပ္ငန္းအဆင့္ ဆင့္အခက္အခဲနဲ့ တစ္ဆင့္ခံႏိုင္ငံ ေတြကိုအားျပဳၿပီးကုန္သြယ္ရတဲ့ျပႆ နာေတြကိုရင္ဆိုင္ေနရသူ ေတြျဖစ္ တယ္။ ဥပမာ-ဘဏ္အခြင့္အလမ္း ကို အျပည့္အ၀အသံုးမခ်ႏုိင္တဲ့ အ တြက္အရင္းကို ႏႇစ္ရင္း သံုးရင္း ရင္းၿပီးမႇ ကုန္စည္ထုတ္လုပ္တင္ပို့ ရတယ္ေလ။ ဒီေတာ့ ထပ္ၿပီးမခ်ဲ႕ ႏိုင္ဘူး။ မစြန့္စားရဲဘူး။ ထုတ္လုပ္ စရိတ္ကိုလည္း အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိး ေၾကာင့္ မေလ်ာ့ခ်ႏိုင္ဘူး။ ဒီေတာ့ ႏိုင္ငံတကာေစ်းကြက္မႇာၿပိဳင္ရတာ ခက္ခဲတဲ့အေနအထားရႇိလာတာေပါ့။ ဒီလိုအေျခအေနေတြရႇိေနတဲ့အခ်ိန္ မႇာ အက်ပ္အတည္းကသက္ေရာက္ ေတာ့ ျပန္အရႇိန္ရဖို့ဆိုရင္ ျပင္ဆင္ စရာရႇိတာျပင္ဆင္ဖို့လိုတယ္။ အခု လည္း ကမၻာ့စီးပြားေရးအက်ပ္အ တည္းကာလတုန္းကလို မဟုတ္ပဲ ၀ယ္လိုအားျပန္ရႇိလာတာကိုျမင္ေန ရပါၿပီ။ ဒီေတာ့သက္ဆိုင္သူအားလုံး အခုထက္ပိုပူးေပါင္းၿပီး ျပင္စရာရႇိ တာျပင္သြားသင့္တယ္'' ဟု ေလ့ လာသူတစ္ဦးကရႇင္းျပခဲ့သည္။
ကမၻာ့စီးပြားေရးအက်ပ္အတည္း တစ္ႏႇစ္ျပည္႕နဲ့ ျမန္မာ႕စီးပြားေရး . . . ''လက္ရႇိ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း ေတြကေတာ့ ၀ယ္လိုအား Buying Power ေပ်ာက္ေနတုန္းလို့ေျပာလို့ရ တယ္။ ၀ယ္လိုအား ျပန္မတက္လာ ေသးဘူး။ ေနာက္ကုန္စည္ေစ်းႏႈန္း ကလည္း အရင္ကႏႈန္းကို ျပန္မ ေရာက္ေသးဘူး။ ဥပမာ-ေရထြက္ ကုန္ဆိုပါေတာ့ အရင္တုန္းက ၀ယ္ လိုအား အရင္တုန္းက ေစ်းျပန္မ ေရာက္ေသးဘူး။ ဆန္ဆိုရင္လည္း ကမၻာ့စီးပြားေရး အက်ပ္အတည္း ကာလမေရာက္ခင္က တစ္တန္ကို အေမရိကန္ေဒၚလာ ၃၅၀ ၀န္းက်င္ ရႇိတယ္။ အခု တစ္တန္ကို အေမရိ ကန္ေဒၚလာ ၂၇၀ ၀န္းက်င္ပဲ ရႇိေန ေသးတယ္။ တျခားႏိုင္ငံေတြလိုပဲ ေစ်းက်တာရပ္သြားတယ္၊ ၀ယ္လို အားနည္းနည္းေလးျပန္ရႇိလာတယ္ ဆိုတဲ့အေျခအေနမႇာေတာ့ရႇိေနပါၿပီ။ အက်ပ္အတည္းေတြမ်ားတဲ့ၾကားက လုပ္ငန္းရႇင္ေတြ ဒီအေျခအေနထိ ထိန္းထားႏိုင္တာကေတာ့ခ်ီးက်ဴး ရမႇာေပါ့။ ျပင္ဆင္စရာရႇိတာ ျပင္ ဆင္မယ္ဆိုရင္ အျခားႏုိင္ငံေတြနဲ့ ယႇဥ္ၿပိဳင္တဲ့ေနရာမႇာ လြယ္ကူလာ ႏိုင္တာေပါ့''ဟု ျမန္မာႏိုင္ငံငါး လုပ္ ငန္းအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဒုတိယဥကၠ႒ ဦးလႇ ေမာင္ေရႊက ရႇင္းျပခဲ့့ပါသည္။
ထိုသို့ပင္ အျခားေသာ ျပည္ တြင္းထုတ္ကုန္လုပ္ငန္းမ်ားထဲတြင္ လည္း မသံုးမျဖစ္သံုးရသည့္ ကုန္ စည္အမ်ဳိးအစားမ်ားထုတ္လုပ္မႈမႇလြဲ ၍က်န္လုပ္ငန္းမ်ားမႇာႀကိဳးစားေနရ ဆဲအေနအထားျဖစ္သည္ဟုလည္း UMFCCI မႇ တာ၀န္ရႇိသူတစ္ဦးက လည္း ဆိုသည္။
''မသံုးမျဖစ္သံုးရတဲ့စားေသာက္ ကုန္လိုကုန္စည္ထုတ္လုပ္မႈကလြဲၿပီး အျခားခ်င့္ခ်ိန္သံုးလို့ရတဲ့ ကုန္စည္ ေတထုတ္လုပ္ႏိုင္မႈကေတာ့ ႀကိဳးစား ဆဲအဆင့္မႇာပဲရႇိေနပါေသးတယ္။ သိပ္မတက္လာေသးပါဘူး။ ကုန္ ထုတ္လုပ္မႈအပိုင္းကလည္း အား နည္းေနတဲ့အေျခအေနရႇိတယ္။ အား စိုက္မႇအတက္ျမန္မႇာပါ'' ဟု ၄င္းက ရႇင္းျပခဲ့ပါသည္။
''တခ်ဳိ႕လုပ္ငန္းရႇင္ေတြက ၂၀၁၀ ျပည့္ႏႇစ္ကိုေစာင့္ၾကည့္ၿပီးမႇ အင္အား ျပည့္ရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံဖို့ ျပင္ဆင္ေနတာ လည္းရႇိတယ္။ အခုကေတာ့ လက္ရႇိ လည္ပတ္ေနတာကိုပဲထိန္းၿပီးသြား ေနၾကတာရႇိတယ္''ဟု ထုတ္ကုန္လုပ္ ငန္းရႇင္တစ္ဦးက ေျပာျပခဲ့ပါသည္။
ဘာေတြျပင္ဆင္ရမႇာလဲ . . .
ႏိုင္ငံတကာကုန္စည္ေစ်းကြက္ တြင္ ေစ်းကြက္သစ္ရရႇိမႇသာ ယခင္ ၀ယ္လိုအား၊ ယခင္ေစ်းႏႈန္းမ်ား အတိုင္းျပန္လည္ရရႇိႏိုင္မည့္အေျခ အေနျဖစ္ရာ ေစ်းကြက္သစ္ရရႇိေရး အတြက္ ျပင္ဆင္ႀကိဳးပမ္းရန္လို သည္ဟု သံုးသပ္ၾကသည္။ ''ေစ်းကြက္သစ္ရရႇိဖို့အတြက္ ထုတ္လုပ္မႈပိုင္းက အရင္အရည္အ ေသြးမ်ဳိးနဲ့မရေတာ့ဘူး။ ႏိုင္ငံတကာ ေစ်းကြက္မႇာ တျခားႏိုင္ငံေတြနဲ့ အဓိ ကယႇဥ္ၿပီး ေစ်းကြက္ရႇာရတဲ့အခါ ကုန္စည္အရည္ေသြးပိုင္းနဲ့ ေစ်းႏႈန္း ယႇဥ္ၿပိဳင္ႏိုုင္မႈအပိုင္းကအဓိကပဲ။ ဒီေတာ့ ထုတ္လုပ္တဲ့ေနရာမႇာတန္ဖိုး ျမင့္ထုတ္ကုန္ေတြတိုးထုတ္ရမယ္။ ေနာက္ ထုတ္လုပ္စရိတ္ေလ်ာ့ခ်ႏိုင္ ရမယ္။ ဒါမႇေစ်းၿပိဳင္လို့ရမႇာေလ။ ထုတ္လုပ္စရိတ္ေလ်ာ့ခ်ဖို့ဆိုတာက လည္းခက္ခဲတယ္။ ေရမီးနဲ့ အျခား မကုန္က်သင့္တဲ့စရိတ္ေတြ မက်သ ေရြ႕ထုတ္လုပ္စရိတ္ကလည္းက်မႇာ မဟုတ္ဘူး။ တန္ဖိုးျမင့္ထုတ္ကုန္ ပိုင္းကိုပိုၿပီးအားစိုက္မႇ ႏိုင္ငံတကာ ေစ်းကြက္မႇာေနရာရမယ္။ ျပည္တြင္း ထြက္ကုန္ေတြကုန္ၾကမ္းေစ်းေလာက္ ရတာကေနလြတ္မယ္''ဟု UMFCCI တာ၀န္ရႇိသူတစ္ဦးကရႇင္းျပခဲ့ပါသည္။
''ျပည္ပ၀ယ္လက္အမ်ားစုက သူတို့လိုခ်င္တဲ့ ပမာဏကို သူတို့ လို ခ်င္တဲ့အခ်ိန္ပို့ႏိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံကိုပဲဦးစား ေပးေရြးခ်ယ္ၿပီး၀ယ္တာ။ ဥပမာ- အထည္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္းဆို အရင္က အခ်ိန္ႏႇစ္လေပးၿပီးအလုပ္အပ္တယ္။ အခု ၄၅ ရက္ပဲေပးေတာ့။ အျခား လုပ္ငန္းေတြလည္းဒီလိုပဲ လိုတဲ့အ ခ်ိန္တင္ပို့ေပးႏိုင္ဖို့အေရးႀကီးတယ္။ မပို့ေပးႏိုင္ရင္ ပို့ေပးႏိုင္တဲ့ႏိုင္ငံကို ေျပာင္းၿပီးအလုပ္အပ္ေလ့ရႇိတယ္ေလ။ ျပည္တြင္းထုတ္လုပ္တင္ပို့ရတဲ့အ ပိုင္းမႇာတခ်ဳိ႕လုပ္ငန္းအဆင့္ေတြ က ခက္ခဲတာရႇိေနတယ္။ ျပည္ပက၀ယ္ လက္ဆီကို အသင့္ထုတ္လုပ္ၿပီးကုန္ စည္တင္ပို့ဖို့အတြက္ဆို ရင္ေတာင္ လိုင္စင္ေလ်ာက္တာကေန သေဘၤာ ေပၚတင္တာအထိကိုအနည္းဆံုး ႏႇစ္ ပတ္ေလာက္အခ်ိန္ေပးရတယ္။ မလို အပ္ပဲ လုပ္ငန္းအဆင့္ေတြတိုးလာ တာမ်ဳိးလည္းရႇိျပန္တယ္။ ဥပမာ-မသမာတဲ့ လုပ္ငန္းရႇင္တစ္ဦးက ႏိုင္ ငံတကာကုန္စည္တင္ပို့တဲ့အခါမႇာ ကန့္သတ္ထားတဲ့ပစၥည္းေတြ ထည့္ သြင္းပို့မယ္။ ႏိုင္ငံတကာလက္မခံ တဲ့ အရည္အေသြးနိမ့္ကုန္စည္ေတြပို့ မယ္ဒါကိုစိစစ္ေတြ႕ရႇိေတာ့ ပို့ကုန္ ေတြကို ဘယ္လိုစစ္ေဆးမယ္ဆိုၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္ ကစည္းကမ္းခ်က္ထုတ္ မယ္။
အဆင့္တစ္ခုတိုးမယ္။ ဒီေတာ့ တျခားမႇန္ကန္တဲ့ကုန္သည္ အမ်ားစု က ဒီလိုအခ်ိန္ကုန္၊ အျခားစရိတ္ ေတြကုန္က်တဲ့ဒဏ္ကို ခံစားရျပန္ တယ္။ ဒီလိုနဲ့ အဆင့္တစ္ဆင့္ ထုတ္ ရင္းနဲ့ အဆင့္ဆင့္ျဖတ္ေက်ာ္ရေတာ့ တာပဲ။ ဒီေတာ့တစ္ဖက္က ၀ယ္ယူ သူလိုအပ္တဲ့ အခ်ိန္အမီပို့ႏိုင္ဖို့ဆိုတဲ့ ေနရာမႇာအခက္အခဲတစ္ခ်ဳိ႕ျဖစ္ တာ ေပါ့။ ဒီလိုအဆင့္ဆင့္လုပ္ရတဲ့ အခါ မလိုအပ္တဲ့ကုန္က်စရိတ္ေတြပိုလာ ေတာ့ ေစ်းႏႈန္းယႇဥ္ၿပိဳင္ရတဲ့အခါ အ ခက္ေတြ႕ေစတယ္။ ဒါေတြကိုလည္း ေလ်ာ့သင့္တယ္လို့ထင္ပါတယ္။ ဒီ လိုအပိုင္းမႇာႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရအပိုင္း ကလည္း ျပန္လည္စိစစ္ျပင္ဆင္ ေပးသလို ပုဂၢလိကပိုင္းကလည္း ႐ိုး သားဖို့လိုတယ္။ ထုတ္ကုန္က႑ကို ပိုႀကိဳးစားတာေကာင္းတယ္။ လက္ ၀ါးႀကီးအုပ္ေစ်းကြက္ခ်ဲ႕ထြင္ဖို့ကိုေျပာ တာမဟုတ္ပါဘူး''ဟု ဒဂံုဆိပ္ကမ္း စက္မႈဇုန္ဥကၠ႒ဦးေအးလြင္ကလည္း ေျပာျပခဲ့ပါသည္။
''ေရရႇည္အတြက္ ဘဏ္စနစ္အ သက္၀င္ဖို့လိုတယ္။ ၂၀၁၅ ဆို AFTA အာဆီယံႏိုင္ငံေတြၾကားမႇ လြတ္လပ္စြာကုန္သြယ္မႈဆုိတာလာ ေတာ့မႇာ။ အဲဒီေတာ့မႇပဲ ထလုပ္မယ္ ဆိုရင္ခက္ခဲလိမ့္မယ္။ လြတ္လပ္စြာ ကုန္သြယ္မႈစနစ္ဆိုတာနဲ့ ရင္းႏႇီးေနမႇ လုိက္ၿပီးစီးေမ်ာလို့ရမႇာ။ ပို့ကုန္သြင္း ကုန္လုပ္ငန္းအဆင့္ေတြ၊ အခြန္အခ ေတြကို ျပင္ဆင္ဖို့ဆိုတာကလည္း Public နဲ့ Private အခုထက္ပိုၿပီးပူး ေပါင္းဖို့လိုတယ္။ Private ကလည္း ဒီေနရာမႇာ အခြန္ေလ်ာ့ခ်ခ်င္တယ္ တျခားေနရာက်ေတာ့လည္း ေရႇာင္ ခ်င္တယ္လုပ္လို့မရဘူး''ဟု ၄င္းက ဆက္လက္ ရႇင္းျပခဲ့ပါသည္။
ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းရႇင္မ်ားသည္ လက္ရႇိတြင္ ကမၻာ့စီးပြားေရးအက်ပ္ အတည္း၏႐ုိက္ခတ္မႈ၊ရႇိရင္းစြဲအမ်ဳိး မ်ဳိးေသာအေၾကာင္းအခ်က္မ်ားၾကား မႇႀကံ႕ႀကံ႕ခံလုပ္ကိုင္ဆဲျဖစ္သည္။
